Drodzy Przyjaciele Misji! Tradycyjnym zwyczajem przesyłam Wam najlepsze życzenia radosnych i błogosławionych świat Bożego Narodzenia i szczęśliwego Nowego Roku, oby już bez pandemii Covid-19. Dziękuję za wsparcie duchowe oraz materialne, które dotarło tu w formie kontenerów z wyposażeniem dla różnych projektów prowadzonych przez nas i przez siostry Misjonarki Służebniczki Ducha Świetego. 

Za pośrednictwem Referatu Misyjnego w Pieniężnie rozwinęła się szybko akcja wiercenia studni głębinowych w oddalonych wioskach, które maja trudności z dostępem do czystej wody do picia. Akcja ta ruszyła od wywiercenia studni św. Anny w naszej parafii w Sadori na północy Togo. Do tej pory wywiercono aż 10 studni ofiarowanych przez darczyńców w Polsce. Dwie następne beda wywiercone po świętach. Jest to bardzo wielka pomoc dla ludności. We wszystkich miejscach jest to pierwsza studnia wody pitnej od początku istnienia wioski!

Kościół Najświętszego Serca Jezusa w Lomé (fot. archiwum SVD-Togo)

Ciagle jest bardzo trudno otrzymać pomoc na budowę kościołów i kaplic. Z tą trudnością zetknęli się już nasi pierwsi misjonarze, który przybyli do Togo w 1872 r. Pierwszą kaplicę przywieźli ze sobą w częściach, które bracia zakonni złożyli razem. W tej kaplicy 28 sierpnia 1892 r. odprawili pierwszą Mszę św. na ziemi togijskiej.

Kiedy w 1903 roku, wybudowany został przez werbistów pierwszy kościół parafialny Najświętszego Serca Jezusa w Lomé, był to najwyższy budynek w całym Togo.

Sylwetka tego kościoła, z nieco zmienioną formą dwóch strzelistych wież, góruje nad miastem do dzisiaj  i rzuca się w oczy każdemu przybyszowi. Do dzisiaj nie ma w Lomé kościoła, którego wieże przewyższałyby wieże kościoła Serca Jezusa. Obecnie jest to katedra archidiecezji Lomé.

Wydarzeniem wyjątkowym na tamte czasy była nie tylko konsekracja samego kościoła, ale także sprowadzenie i poświęcenie pierwszych dzwonów w Togo.

Poświęcenie dzwonów dla kościoła werbistów w Lomé w 1903 roku (fot. archiwum SVD – Togo)

Jakże tu ludzie pragną prawdziwych dzwonów do swoich kaplic i kościołów Niestety tylko bardzo nieliczne kościoły wyposażone są w jeden lub kilka dzwonów. Pozostali musza wzywać wiernych na modlitwę waląc kawałkiem żelaza w starą felgę samochodową.

Najstarszym i pierwszym w Togo jest kościół św. Piotra i Pawła w Aneho, wybudowany przez werbistów w 1897 roku. ( zdjecie nr.306.18 kosciol sw. Piotra i Pawla w Aneho).

Werbiści w Togo bardzo dbali o prawdziwie sakralny charakter budowanych przez siebie kościołów, najcześciej kopiując architekturę kościołów z Europy.

Dbano również o estetyczne wyposażenie wnętrza, jak to widać na fotografii z kościoła św. Piotra i Pawła w Aneho.

Kościół św. Piotra i Pawła w Aneho (fot. archiwum SVD – Togo)
Wnętrze kościoła św. Piotra i Pawła w Aneho (fot. archiwum SVD – Togo)

Ze względu na brak środków finansowych, większość kościołów i kaplic w Togo wyglada na zewnątrz jak jakiś magazyn na bawełnę albo inne produkty rolne. Tylko mały krzyżyk albo niewielka dzwonnica z sygnaturką przypomina, że jest to obiekt sakralny. 

W 2024 roku przypada 50. rocznica powrotu misjonarzy werbistów do Togo, wyrzuconych stamtąd przez Anglików i Francuzów po pierwszej wojnie światowej. Dla upamietnienia tej rocznicy, planuję gruntowną naprawę i powiększenie kościoła Matki Bożej z Lourdes w naszej parafii w Guérin Kouka. Pragę wybudować tam “prawdziwy kościół, a nie stodołę”, jak mawiał nasz misjonarz sprzed 100 lat w Togo, o. Nikolaus Schönig.

Wizualizacja planowanego nowego kościoła Guérin Kouka

Jak dożyję do 2024 roku, będę naocznym świadkiem tego drugiego powrotu werbistów do Togo. Przez ostatnich 49 lat mojej pracy byłem świadkiem, jak rozwijała się nasza misja na północy Togo od 1974 do roku jubileuszowego w 2024 r., od początkowych trudności aż do powstania młodej i dynamicznej Prowincji Togo/Bénin w 1993 roku. Obecnie prowincja liczy 50 współbraci, z których większość to Togijczycy. Ponad 40 werbistów togijskiego pochodzenia pracuje w różnych krajach świata.

Proszę Was zatem o pomoc w budowie tego kościoła, a zwłaszcza w wyposażeniu jego wnętrza w duże tabernakulum, a zakrystii w naczynia liturgiczne i szaty. Potrzebuję także pomocy w zakupie przynajmniej dwóch dzwonów do wieży tego nowego kościoła, żeby zwoływano wiernych na Msze święte niedzielne i w tygodniu prawdziwymi dzwonami.

Już teraz składam serdeczne “Bóg zapłać” za tę pomoc. Serdecznie pozdrawiam Was z Togo i polecam dobremu Bogu.

Marian Schwark SVD
Tové Djigbe, Togo
Boże Narodzenie 2021